Rada Polityki Pieniężnej podniosła wszystkie stopy procentowe o 50 pkt. bazowych. Stopa referencyjna, główna stopa NBP, wzrosła do 6,5 proc. – poinformował w komunikacie Narodowy Bank Polski.
Po czwartkowej podwyżce główna stopa NBP, referencyjna, wynosić będzie 6,5 proc., stopa lombardowa – 7 proc., stopa depozytowa 6 proc., stopa redyskontowa weksli 6,55 proc. a stopa dyskontowa weksli – 6 proc.
Uchwała RPP wejdzie w życie od piątku, 8 lipca. Polityka pieniężna to działania banku centralnego, które wpływają przede wszystkim na wysokość stóp procentowych w gospodarce. Poprzez te działania banki centralne wpływają na wydatki gospodarstw domowych oraz przedsiębiorstw, a w efekcie na popyt, koniunkturę gospodarczą i inflację.
W Polsce cel polityki pieniężnej jest określony w ustawie o Narodowym Banku Polskim jako “utrzymanie stabilnego poziomu cen, przy jednoczesnym wspieraniu polityki gospodarczej rządu, o ile nie ogranicza to podstawowego celu NBP”. Podstawowym instrumentem służącym do realizacji tego celu są stopy procentowe wyznaczające rentowności operacji, które NBP przeprowadza z bankami komercyjnymi.
W jaki sposób NBP oddziałuje na krótkoterminowe stopy procentowe? Realizując politykę pieniężną, NBP dąży do utrzymania krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzybankowym w pobliżu stopy referencyjnej NBP. Dzięki temu NBP pośrednio wpływa na oprocentowanie kredytów i depozytów, które podmioty niebankowe (w tym gospodarstwa domowe i przedsiębiorcy) zaciągają lub składają w bankach. Należy przy tym pamiętać, że wpływ NBP na oprocentowanie kredytów i depozytów dla sektora prywatnego jest pośredni i ograniczony.
Oprocentowanie kredytów i depozytów zależy bowiem także od wielu innych czynników, w tym pozostających poza oddziaływaniem banku centralnego, takich jak np. poziom konkurencji w sektorze bankowym, oczekiwania dotyczące przyszłej sytuacji gospodarczej, wiarygodność kredytowa pożyczkobiorcy lub przedmiot zabezpieczenia kredytu, wymogi regulacyjne. NBP wpływa na stopy procentowe na rynku międzybankowym poprzez operacje, których dokonuje z bankami działającymi na rynku krajowym. Są to przede wszystkim operacje otwartego rynku oraz operacje depozytowo-kredytowe. O zasadach przeprowadzania tych operacji przez NBP oraz ich oprocentowaniu decyduje Rada Polityki Pieniężnej.
Wzrost stóp procentowych może prowadzić do wzrostu rat kredytów hipotecznych o 50 do 600 złotych w zależności od początkowej wysokości udzielonego kredytu.
Wpływ na kredyty i depozyty
Zmiany stóp procentowych NBP wpływają na oprocentowanie kredytów i depozytów w systemie bankowym, a poprzez to na popyt, koniunkturę gospodarczą i inflację. Co do zasady, przy pozostałych warunkach niezmienionych, podwyższenie stóp procentowych ogranicza popyt w gospodarce i przyczynia się do spadku inflacji, natomiast obniżenie stóp ma odwrotny skutek. Przykładowo, polityka pieniężna NBP wpływa na oprocentowanie kredytów hipotecznych, które gospodarstwa domowe zaciągają na zakup mieszkania. Raty tego kredytu zależą często od stopy procentowej na rynku międzybankowym (reprezentowanej z reguły przez tzw. stawki WIBOR), powiększonej o stałą marżę banku oraz ewentualne inne koszty kredytu.
Gdy NBP obniża stopy procentowe, zwykle obniżają się również stawki WIBOR i w konsekwencji spada także wysokość rat kredytu hipotecznego o zmiennym oprocentowaniu. Należy przy tym pamiętać, że łączny koszt kredytu uwzględnia nie tylko stawkę rynku międzybankowego (np. WIBOR 3M), ale też inne elementy. Wraz ze spadkiem oprocentowania kredytów maleją również ich raty, dzięki czemu gospodarstwa domowe zachowują więcej środków, które mogą wydać na konsumpcję towarów i usług.
Rynek międzybankowy
Operacje otwartego rynku to operacje, w których bank centralny z własnej inicjatywy oferuje uczestnikom rynku możliwość zakupu lub sprzedaży (także warunkowej, tj. dokonywanej z przyrzeczeniem odsprzedaży bądź odkupu) określonych rodzajów aktywów finansowych. Poprzez ich stosowanie bank centralny najczęściej dąży do oddziaływania na wysokość określonych krótkoterminowych stóp procentowych na rynku międzybankowym, zwiększając lub ograniczając wielkość środków na rachunkach banków w banku centralnym.
W przypadku NBP podstawowe operacje otwartego rynku przeprowadzane są zwykle raz na tydzień i polegają na emisji przez bank centralny 7-dniowych bonów pieniężnych. Bony te są nabywane przez banki w zamian za środki utrzymywane na ich rachunkach w NBP. Po upływie 7 dni NBP zwraca te środki wraz z odsetkami obliczonymi na podstawie stopy referencyjnej NBP. Bony pieniężne są bezpiecznym i płynnym aktywem, którego posiadanie nie wiąże się z ryzykiem niewypłacalności emitenta. Banki, które mają więcej środków w NBP, niż wynika z nałożonego na nie obowiązku utrzymywania tzw. rezerwy obowiązkowej, mogą pożyczyć nadmiarowe środki innym bankom lub zakupić bony pieniężne emitowane przez NBP.
Komunikat bez zmian, ale nowe prognozy NBP są ważnym sygnałem. Ta ścieżka PKB jest tożsama z techniczną recesją i prawdopodobnie również z przynajmniej jednym kwartałem spadków PKB r/r. Inflacja prawdopodobnie w celu na koniec 2024. To jest spójne z bliskim końcem cyklu. pic.twitter.com/z6oPH3BOPy
Poprzez operacje depozytowo-kredytowe NBP przyjmuje od banków komercyjnych depozyt lub udziela kredytu na jeden dzień (na tzw. termin overnight, tj. zapadający kolejnego dnia operacyjnego). Operacje te są inicjowane przez banki, ale na warunkach określonych uprzednio przez bank centralny. W przypadku gdy bank komercyjny nie ulokuje nadmiaru środków w bonach pieniężnych NBP ani na rynku międzybankowym, może je zdeponować na jednodniowym depozycie w banku centralnym (tzw. depozycie na koniec dnia), którego oprocentowanie (stopa depozytowa) jest jednak niższe niż oprocentowanie bonów pieniężnych (czyli niższe niż stopa referencyjna NBP).
Źródło: PR1/PolskieRadio24.pl/ NBP/ PAP
as
