70 views 6 min

0

Komentarzy

Polska badaczka zidentyfikowała nieznane rodzaje starożytnych greckich tekstyliów

- Lipiec 27, 2021
Dzięki analizie odcisków pieczętnych z Grecji epoki brązu dr hab. Agata Ulanowska z Uniwersytetu
Warszawskiego zidentyfikowała
wiele
nieznanych dotąd rodzajów tekstyliów. Według
badaczki jej
odkrycie wielokrotnie zwiększa wiedzę na temat między innymi tkanin, wyrobów z wikliny i sznurków.
Trzysta nowych tekstyliów
W przeciwieństwie do chociażby ceramiki wytwory wykonane z surowców organicznych bardzo rzadko
zachowują się do naszych czasów. Tym cenniejsze są dla archeologów.
– Do tej pory z terenu Grecji znanych i opublikowanych było zaledwie około 40 tekstyliów archeologicznych,
czyli fragmentów tkanin znajdowanych w czasie wykopalisk,
które pochodzą z czasów od III tysiąclecia przed
naszą erą po około 1100 rok przed naszą erą –
mówiła Polskiej Agencji Prasowej
dr hab. Agata Ulanowska z
Wydziału Archeologii Uniwersytetu Warszawskiego.
Badaczka nie kryje zadowolenia, że dzięki jej projektowi – sfinansowanemu przez Narodowe Centrum Nauki
udało się zidentyfikować kilkakrotnie więcej tekstyliów (w tym tkanin, sznurków, wiklinowych koszyków, ale
także rzemyków i skór), bo aż około trzystu.
Czym były i do czego wykorzystywano pieczęcie?
Nad
Morzem Śródziemnym – w tym również na terenach Grecji – pieczęcie były powszechnie stosowane już
kilka tysięcy lat temu. Przez stemplowanie wskazywano na własność lub zabezpieczano dostęp do różnego
rodzaju pomieszczeń i przedmiotów – w tym wiek skrzyń, skrzynek i koszy, owiniętych tkaniną i obwiązanych
sznurkiem wylewów naczyń ceramicznych, a także dokumentów
(na przykład w postaci niewielkich paczuszek
ze zwiniętego i obwiązanego sznureczkiem pergaminu).
Zdjęte plomby
wyrzucano lub przechowywano do celów administracyjnych –
między innymi do rejestracji liczby
wejść do określonego pomieszczenia. Po stronie zewnętrznej (tam, gdzie przykładano stempel) widoczne są
motywy znajdujące się na odciskanych pieczęciach. Do naszych czasów zachowało się tysiące odcisków na
grudkach gliny, przypadkowo utrwalonych przez wypalenie w pożarach.
Archeolożka mówi, że
pieczęcie są bardzo różne – niektóre zawierają motywy geometryczne i roślinne,
inne
przedstawienia zwierząt i inskrypcje w pismach egejskich, a jeszcze inne złożone sceny religijne z udziałem
ludzi. Nie wiadomo, czy i jak dekoracja pieczęci odnosiła się do społecznej funkcji bądź stanowiska osoby, która
je używała. Wiadomo jednak, że jeden człowiek mógł posiadać i posługiwać się kilkoma pieczęciami.
Namacalny dowód na zmiany w technologii włókiennictwa
Ten dostatek tyczy się również
surowców. Wiadomo było, że egejskie tkaniny wykonywano najczęściej z lnu i
wełny. Dzięki analizie z użyciem mikroskopu cyfrowego
Ulanowska rozpoznała osiem grup surowców,
obejmujących między innymi łyko drzew, sitowie, wiklinę, rzemienie, ale także skóry z włosem, gładkie i
pergamin.
– Choć spodziewaliśmy się, że wybór surowców włókienniczych musiał być znacznie większy niż tylko len i
wełna, taka różnorodność była dla mnie zaskoczeniem – przyznaje badaczka.
Dr hab. Agata Ulanowska bardzo szczegółowo przyjrzała się odciskom z dwóch stanowisk archeologicznych,
które pełniły funkcje ważnych centrów administracyjnych: Lernie w Argolidzie i Fajstos na Krecie. Dzieli je
około 750 lat. Okazało się, że w późniejszym Fajstos używano nie tylko większego wyboru surowców, lecz
także stosowano więcej technik włókienniczych.
– Po raz pierwszy mamy namacalny dowód na zmiany w technologii włókiennictwa – podkreśliładr hab. Agata
Ulanowska.
Wykazała również,
że w Fajstos sznurki były nie tylko skręcane na rozmaite sposoby, lecz także plecione, a do
wiązania używano również wąskich rzemyków. Zachowały się też odciski worków skórzanych i wyrobów ze
skór z futrem.
Według Ulanowskiej zarówno wyroby z Lerna, jak i z Fajstos pod względem technicznym
wskazują na wysoki poziom wytwórczości. Mają one bardzo podobne cechy budowy, ale te z Fajstos były
technicznie lepsze i bardziej typowe.
– Widać zatem, że technologia wytwarzania tekstyliów znacząco zmieniała się w czasie, czego wcześniej, wobec
niewielkiej liczby zachowanych tkanin, archeolodzy mogli się tylko domyślać –
powiedziała badaczka.
Informacje o projekcie znajdują się na stronie:
https://textileseals.uw.edu.pl/
, gdzie dostępna jest też baza danych
zawierająca odciski tekstylne z glinianych plomb, jak i przedstawienia z pieczęci egejskich.
Źródło: PAP/0r24.pl
A S
Zostaw komentarz