W październikowym badaniu przeprowadzonym przez PIE niedostępność pracowników znalazła się na piątym miejscu wśród siedmiu najbardziej dotkliwych barier działalności gospodarczej. Wskazało na nią 50 proc. firm, czyli o 6 pkt. proc. więcej niż we wrześniu.
“W przekroju branżowym widać, że niedostępność pracowników jest najbardziej dokuczliwa dla sektora TSL (transport, spedycja, logistyka – 61 proc. wskazań) oraz budownictwa (54 proc.). Jednocześnie wśród firm z branży TSL wystąpił największy wzrost wskazań na tę barierę m/m i najmniejszy udział firm, dla których niedostępność pracowników stanowi małą lub bardzo małą barierę (17 proc.).
Wśród analizowanych branż widać, że niedostępność pracowników jest najmniej dokuczliwa dla handlu (34 proc. wskazań na bardzo małe i małe znaczenie bariery) i usług (29 proc.). Napływ Ukraińców do Polski sprawił, że w handlu i w usługach częściowo uzupełnione zostały braki pracowników, szczególnie do wykonywania prostych prac. Ponadto, w handlu postępuje automatyzacja procesów handlowych (np. wprowadzenie kas samoobsługowych), co zmniejsza zapotrzebowanie na pracowników.
Na znaczenie niedostępności pracowników dla działalności firm wskazują także najnowsze dane GUS. Na koniec II kwartału 2022 r. w Polsce było 149,3 tys. wolnych miejsc pracy11, czyli o 4,5 proc. więcej niż w II kwartale 2021 r. Firmy dysponujące wolnymi miejscami pracy na koniec II kwartału 2022 r. stanowiły 6,2 proc. ogółu podmiotów. Więcej też tworzono niż likwidowano miejsc pracy – na koniec II kwartału 2022 r. na jedno zlikwidowane miejsce pracy przypadało 2,1 nowo utworzonych. W porównaniu z I kwartałem 2022 r. dynamika tworzenia nowych miejsc pracy i udział podmiotów z wakatami nieco się zmniejszył. Na koniec II kwartału 2022 r. prawie co piąte wolne miejsce pracy stanowiło miejsce nowo utworzone (28,5 tys.), ale liczba takich miejsc pracy zmalała r/r o 18,8 proc.” – napisali w raporcie analitycy PIE.
Wolne miejsca pracy
Zgodnie z raportem udział wolnych miejsc pracy różni się w zależności od grup zawodowych – problem wakatów najbardziej dotyczy specjalistów (24,9 proc.), robotników przemysłowych i rzemieślników (23 proc.) oraz operatorów i monterów maszyn i urządzeń (12,4 proc.), najmniej – pracowników wykonujących proste prace (6,3 proc.). Niedostępność pracowników w firmach stanowi problem przede wszystkim przy obsadzaniu stanowisk pracy wymagających wykwalifikowanych pracowników. W największym stopniu dotyczy to firm dużych, z najwyższym poziomem „utechnicznienia” pracy, a w najmniejszym mikrofirm, których też często nie stać na pracownika z wysokimi kompetencjami. Blisko połowa (46 proc.) firm dużych (250 i więcej pracujących) wskazała we wrześniu 2022 r. na niedostępność wykwalifikowanych pracowników, podczas gdy wśród mikrofirm wskazań takich było istotnie mniej – 37,6 proc. Niedostępność pracowników nie jest barierą doskwierającą wszystkim sektorom gospodarki w równym stopniu.
“Zarówno w badaniach MIK, jak i według danych GUS wyróżniają się sektory typowo „męskie” (TSL, budownictwo), w których braki mężczyzn przyjeżdżających do pracy z Ukrainy okazały się wyjątkowo dotkliwe. Jednocześnie są to sektory, w których zatrudnianie kobiet przybyłych z Ukrainy, jest trudniejsze ze względu na specyfikę pracy (np. wymagane specjalistyczne umiejętności, praca poza miejscem zamieszkania, praca fizyczna). W sektorach, w których płeć pracownika nie ma znaczenia, problem z dostępnością pracowników jest znacznie mniejszy” – dodano w raporcie PIE.
Źródło: PolskieRadio24.pl/IAR/PAP
